Το πονεμένο κομμάτι των ακυκλοφόρητων τραγουδιών των Radiohead θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε στο νέο μέρος της extravaganzas. Κανονικά τα δώδεκα τραγούδια που έχουμε ακούσει σε live εκτελέσεις (δεν θα αναφέρουμε αυτά που έχουν παίξει στα soundchecks γιατί δεν υπάρχει κάποια πλήρης ηχογράφηση) και δεν έχουν ηχογραφηθεί ποτέ στο studio θα έπρεπε να χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Αυτά από το 2003 και νωρίτερα και αυτά της τελευταίας τριέτιας.Τα χαρακτηριστικά τους πολύ διαφορετικά και ταιριαστά κάθε φορά με την περίοδο στην οποία βρίσκεται η μπάντα αλλά και τη φάση της φωνής του Yorke πάνω στην οποία τα τραγούδια θα προσαρμοστούν. Η βιολογία (ή η βαρύτητα όπως έλεγαν και οι ίδιοι) είναι ανίκητη και προφανώς άλλο εύρος έπιανε η φωνή του Yorke οταν ήταν 25 χρονών και άλλο πιάνει τώρα με καβατζωμένα τα 40+. Βεβαίως αυτά τα χρόνια εξελιξε το βάθος της ερμηνείας του και την εκφραστικότητά του. Αποτέλεσμα αυτού είναι να έχουμε τα τελευταία χρόνια πολλές ερμηνείες που θα μπορούσαν να μπουν στις καλύτερές του.
Όπως και να'χει η πρώτη περίοδος χαρακτηρίζεται απο μεγαλοπρεπή φωνητικά, επικές συνθέσεις που δείχνουν με το βελάκι OΚ Computer και στρώσεις επι στρώσεων κιθάρας, keyboards και πιάνο.
To "I Promise" μοιάζει με περισσευούμενο κομμάτι εποχής Pablo Honey και The Bends με «σοβαρές» κιθάρες, έναν ρυθμό στα drums που θυμίζει εμβατήριο και περισσότερες κορώνες απ'όσες μπορείς να βρείς σε ένα μπαρ. Μικρή η ζωή του και δεν θα μπορούσε να χωρέσει ούτε κατά διάνοια στο OΚ Computer αλλά ούτε και στο Bends εδώ που τα λέμε.
Ανάμεσα στους φανατικούς των Radiohead υπάρχουν μερικά ιερά δισκοπότηρα. Ένα από αυτά είναι το "Big Boots (Man-O-War)". Το τραγούδι που φτιάχτηκε εμπνευσμένο από τον James Bond ήταν όσο φοβερό περιμέναμε. Χρόνια επί χρόνων περιμέναμε μάταια να βρίσκεται σε κάποιον δίσκο τους. Τουλάχιστον συνέχισε να βρίσκεται τριγύρω μέχρι και το 2002 και τα περίφημα live στην Ηβηρική χερσόνησο. Με τα χρόνια όμως εξημερώθηκε, φάνηκε ότι η μπάντα είχε αποτύχει να το ηχογραφήσει σε βαθμό που να μείνουν ικανοποιημένα τα standards της. Προστέθηκαν κάποια keyboards και το κομμάτι έχασε πλήρως τον προσανατολισμό του που ήταν ανόθευτο, πορωτικό rock τραγούδι με κιθάρες που σκυλιάζουν και τον Thom να βγάζει όλη την αγγλική του ειρωνία. Ευτυχώς έχουν απαθανατιστεί στο youtube οι καλύτερες εκτελέσεις από τα μέσα '90s.
Αδιαμφισβήτητα ένα άλλο εξίσου ιερό δισκοπότηρο είναι το "Lift". Κομμάτι που το λατρεύεις άμεσα και που οποιαδήποτε άλλη μπάντα θα το είχει κάνει lead single. Οι Coldplay για παράδειγμα (ως fans των Radiohead) βάσισαν πάνω στο "Lift" το "Yellow". Κατευθείαν από την εποχή του Bends, ρομαντικό, μελαγχολικό, καθαρά μελωδικό. Η παρακάτω εκτέλεση από το festival Pinkpop έχει καθορίσει γενιές οπαδών που ακόμα αναρωτιούνται φωναχτά «αυτό γιατί διάολο δεν έχει ηχογραφηθεί;» βλέποντας τον Thom παρασυρμένο απο τα backing vocals του Ed O'Brien να δίνει μια απολύτως παθιασμένη ερμηνεία.
Το τρίτο ιερό δισκοπότηρο είναι το περίφημο "True Love Waits". Η διαφορά είναι πως αυτό έχει εμφανιστεί στο live EP I Might Be Wrong αλλά και χρησιμοποιείται συχνά πυκνά ως intro του "Everything In Its Right Place" προετοιμάζοντας ένα ambient μεγαλείο. Παρ' όλα αυτά μια studio εκτέλεση, έστω και λιτη μόνο με φωνή και κιθάρα, δεν έχουμε ακούσει ακόμα. Επίσης τα τελευταία χρόνια όπως και στο EP έχει αφαιρεθεί το ένα τρίτο της γοητείας του τραγουδιού. Μιλάμε για τα παιχνιδιάρικα keyboards του Jonny Greenwood που στριφογύριζαν το τραγούδι και ταίριαζαν γάντι με τους στίχους που εμπνεύστηκε ο Thom από την αληθινή ιστορία μιας πιτσιρίκας που τη ξέχασαν στη σοφίτα οι γονείς της και τρεφόταν με γλυφιτζούρια και μπισκότα για να επιβιώσει. Η πρώτη από τις Βρυξέλλες είναι και η απόλυτη εκτέλεση του κομματιού. Όταν ο Thom τραγουδά "I'm not living, I'm just killing time" και τα στοιχειωμένα keyboards από πίσω τρεμοπαίζουν αισθανόμαστε κι εμείς σαν πιτσιρίκια που τα ξέχασαν σπίτι.
Ένα ακόμα πολύ αγαπημένο κομμάτι που έχει μείνει ορφανό αλλά κι αυτό επανεμφανίζεται στα live sets ειδικά του Thom είναι το "Follow Me Around". Η πρώτη του εμφάνιση ήταν στο documentary Meeting People Is Easy. Εκεί κέρδισε αμέσως τις εντυπώσεις και έγινε κλασσική απαίτηση των fans στα live της μπάντας. Τελικά η μπάντα ενέδωσε το 2000 προσθέτοντας και κάποιους cheesy στίχους για τον Blair. Ευτυχώς αυτοί αφαιρέθηκαν στις επόμενες εκτελέσεις και παρέμεινε ο α λα OΚ Computer b-side ήχος που θύμισε μια πιο νηφάλια εκδοχή του "Palo Alto". Συμπαθητικό κομμάτι με όλα τα κλασσικά θέματα της εποχής (αποξένωση, αντικοινωνικότητα) που θα μπορούσε να είχε γίνει b-side εκείνης της πολύ παραγωγικής περιόδου.
To τελευταίο κομμάτι της πρώτης περιόδου που αναφέραμε πριν είναι το μυστηριώδες και κάπως μοχθηρό "I Froze Up". Έκανε το ντεμπούτο του το 2002 στο χριστουγεννιάτικο webcast και η ατμόσφαιρα ταιριάζει γάντι με τον «παγωμένο» καιρό. Ο Yorke τραγουδά σαν μικρό, σατανικό αγοράκι που έτοιμαζει μια αταξία και τα πλήκτρα όζουν χριστουγεννιάτικη καλικατζάρικη κατεργαριά. Θα μπορούσε να ήταν στο Kid A αλλά από την άλλη παραείναι παιχνιδιάρικο. Επίσης θα μπορούσε να ταιριάξει με όλους τους δίσκους της μπάντας από το 2000 μέχρι σήμερα (μπορούμε εύκολα να το φανταστούμε στο King Of Limbs) αλλά προς το παρόν ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Ευτυχώς που ο Thom το θυμήθηκε το 2010 στην επική συναυλία του Cambridge που είχαμε αναφέρει πριν δύο parts. Αυτή τη φορά το "I Froze Up" ακούγεται πιο καθαρό, πιο ειλικρινές και πιο ώριμο. Μετετράπη σε ένα σχεδόν straightforward αγαπησιάρικο κομμάτι. Παραμένει καταπληκτικό και απίστευτα πιασάρικο. Τώρα μάλιστα που όπως είδαμε στο εφημεριδάκι Universal Sigh επανέρχεται το reccuring theme του πάγου είναι απαράιτητο επιτέλους να ηχογραφηθεί. Ενδεικτικά βάζουμε μια ιστοριούλα απο το Universal Sigh για να σας πείσουμε ότι δεν εγκαταλείθηκε επ'ουδενί το θεμα. "Everything was normal and as it should be until one day Ι woke up and there was something wrong. I didn't know what it was, but it was a kind of persistent thing that I couldn't quite ignore. Someting was cold and it was inside, not outside. It was like a place where someone had poked me with an icicle. A splinter of winter. The days passed like they do and I just got colder. The cold spread until I was like a sculpture of ice. I didn't sneeze any more, and I couldn't cry and if I tried to scome it was like a tendril of porcelain. I was a solid man. You could throw rocks at me and it didn't hurt at all. I just splintered a little. Perhaps fortunately, no-one noticed and everything carried on being normal and as it should be, all around me. But I was frozen".
Πριν μπούμε στη δεύτερη φάση δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε μια ενδιάμεση σύνθεση που παίχτηκε στο tour πριν το In Rainbows. Η μπάντα ονόμασε αυτήν τη σύνθεση "Spooks" και πρόκειται για ένα ορχηστρικό surf-rock κομμάτι του ενός λεπτού. Τελείως διαφορετικό από την υπόλοιπη μουσική τους. Μάλλον είχαν βάλει στοίχημα να γράψουν και κάτι τέτοιο στη ζωή τους.
Τα πιο φρέσκα (ακυκλοφόρητα) κουλούρια προέκυψαν από τις σόλο συναυλίες του Thom Yorke τα τελευταία δύο χρόνια. Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε το ονοματάκι του σε concert bill (χωρίς να υπάρχει φιλανθρωπικός σκοπός) ήταν στο αγγλικό φεστιβάλ του Latitude. Εκεί έκανε το ντεμπούτο του το νεό ιερό δισκοπότηρο των ακυκλοφόρητων των Radiohead, το "Present Tense". Ειδικά γι'αυτό ελπίζουμε στον επόμενο δίσκο να μην συνεχιστεί το αστείο και επιτέλους να ηχογραφηθεί με τις τιμές που του αξίζει ώστε να πάρει θέση δίπλα σε κάτι "Pyramid Song", "How To Dissappear Completely", "Reckoner" κ.λ.π. Μέρη της σύνθεσης εμφανίστηκαν με τη μορφή έγχορδων στο soundtrack του Jonny Greenwood για το Norwegian Wood.
Υπάρχουν και άλλα όμως που αγνοήθηκαν ή τέλος πάντων δεν μπόρεσαν να βγάλουν (ακόμα) άκρη από αυτά οι καλλιτέχναι. Αυτή τη φορά βέβαια η αγανάκτιση είναι πιο δικαιολογημένη μιας και ο νέος δίσκος είχε μόλις οχτώ κομμάτια. Τι θα κόστιζε να έμπαινε το "Present Tense", ή το "Daily Mail"; Μόνο καλύτερο θα μπορούσε να γίνει το King Of Limbs. Και όλα αυτά τη στιγμή που το "Morning Mr Magpie" και το "Little By Little" που δεν είναι και από τις δυνατότερες συνθέσεις τους βρήκαν τον δρόμο για τον νέο δίσκο. Άβυσσος η ψυχή τους. Αφού μάλιστα έπαιξαν πολύ το concept της εφημερίδας ήταν αμαρτία που δεν μπήκε το "You And Whose Army" της νέας δεκαετίας. Το "Daily Mail", προς «τιμήν» του κίτρινου τύπου που υπηρετεί η αγγλική εφημερίδα.
DISCLAIMER 1: Όταν είχαν γραφτεί αυτά τα κείμενα δεν είχε γίνει γνωστό πως θα έπαιζαν στο From The Basement (αλλά και το Glastonbury 2011) εκτός από ολόκληρο το King Of Limbs και το "Daily Mail" αλλά και το "Staircase" που αναφέρουμε παρακάτω. Οπότε το νου σας ρεμάλια μιας και φαίνεται ότι αυτά τα δύο τουλάχιστον τα έχουν ολοκληρώσει και τα ετοιμάζουν.
Ένα εξίσου συναισθηματικό και απ'ό,τι φαίνεται αρκετά προσωπικό κομμάτι στο στυλ του "Present Tense" είναι αυτό που εμφανίστηκε ως "Walk Down the Staircase". Αυτό φαίνεται ότι θέλει αρκετή δουλειά ακόμα αλλά τα πρώτα στοιχεία αποκαλύπτουν κάτι πολύ όμορφο και με τεράστιες δυνατότητες.
DISCLAIMER 2: Και πράγματι οι τεράστιες δυνατότητές του ξεδιπλώθηκαν. Ως απλό "Staircase" εμφανίστηκε στο επερχόμενο From The Basement αλλά και στη μυστική συναυλία στο Glastonbury πριν δυο μέρες. Έχει μετατραπεί σε λαμπερό διαμάντι φτιαγμένο από τις καλύτερες στιγμές τους με το συνδυασμό των δυο drummers και των στυλ Vangelis keyboards να κάνει θραύση. Ακολουθεί η παλιά (σκέτο Thom) εκτέλεση και η καινούργια full band.
Πανέμορφο ακούγεται και το "Open The Floodgates" αλλά πολύ σκέτο. Θα μπορούσε να γίνει ένα συνδετικό κομμάτι στο στυλ του "Faust Arp". Άλλη μια πιανιστική μπαλάντα από αυτές που έχουν τελειοποιήσει. Highlight ο στίχος "Don't bore us get to the chorus".
Άλλη μια τέτοια είναι και το "Skirting On The Surface". Αυτό δύσκολα θα μπορούσε να γίνει κάτι παραπάνω από ένα πολύ καλό b-side. Αλλά Radiohead είναι αυτοί, μας εκπλήσσουν ελάχιστες φορές αρνητικά είτε συνεχώς θετικά. Το vocal melody πάντως είναι λυτρωτικό.
Αυτά είναι τα επιβεβαιωμένα Radiohead. Υπάρχει ακόμα και το "Judge, Jury, Executioner" που γράφτηκε απο την παρέα των Atoms For Peace για να γεμίσουν οι συναυλίες. Όταν γίνει λιγότερο "There There" θα του μιλήσουμε πιο σοβαρά.
Να σημειώσουμε πως δεν έχουμε αναφέρει τα κομμάτια των On A Friday γιατί κυκλοφόρησαν σε κασσέτες (ντου γιου ριμέμπερ κασσέτες, ρακς πετράκης κ.λ.π.) ούτε βεβάιως κάποια one off πραγματάκια (η πραγματάρες) όπως το "These Are My Twisted Words", το "I Want None Of This" και το "Harry Patch" που πάει, κυκλοφόρησαν μόνα τους για διαφορετικούς λόγους το καθένα (φιλανθρωπικούς, δοκιμαστικούς, ταιριάζοντας με την καινούργια φιλοσοφία των Radiohead που δεν τους δεσμεύει με το concept των albums).
Και τώρα για να κλείσουμε το τρίτο μέρος φανταστείτε έναν δίσκο με αυτά τα δώδεκα. Μμμμ......
