Skit i allt (= Fuck all)

Θυμάμαι ήταν καταμεσίς του Αυγουστιάτικου καύσωνα όταν τα νέα για την έλευση του Skit I Allt, του έκτου δίσκου των Dungen, έφτασαν στ'αυτιά μας, ευπρόσδεκτα όσο κι ένας δροσερός αέρας από τον Αρκτικό κύκλο εκείνες τις μέρες (δυστυχώς αυτός ποτέ δεν ήρθε!). Είχα αρχίσει να ανυπομονώ και ν'αναρωτιέμαι τι έγιναν, μετά τη διετή σιωπή που ακολούθησε το 4 του 2008, αλλά από την άλλη αυτό το μεγάλο διάλειμμα με προετοίμαζε για κάτι καλό. Άλλωστε τις προηγούμενες φορές που είχαν κάνει τέτοια «διαλείμματα» (τριετούς διάρκειας και τις δυο φορές, για να είμαστε σωστοί) είχαν βγάλει το Ta Det Lugnt (2004) και το λατρεμένο μου Tio Bitar (2007), έναν από τους πιο πολυακουσμένους δίσκους μου για τη δεκαετία που έφυγε. Δηλαδή δυο δισκάρες. Οι προσδοκίες ήταν μεγάλες.

Το ότι οι Dungen τις έφτασαν, χωρίς μάλιστα να ακολουθήσουν απόλυτα την τόσο πετυχημένη ηχητική τους συνταγή και αντίθετα εισάγοντας νέα πράγματα στον ήχο τους, τους βάζει χωρίς πολλά πολλά σε ένα πολύ κλείστό club στο οποίο ανήκουν εκείνα τα σπουδαία συγκροτήματα που, εεε, μπορούν να το κάνουν αυτό. Είναι λίγα, και οι Σουηδοί δρυίδες είναι ένα απ'αυτά. Στο Skit I Allt δείχνουν την πιο folk πλευρά τους παραδίνοντάς μας ένα δίσκο φωτεινό, γεμάτο hooks και όμορφες μελωδίες και για τα δεδομένα τους μάλλον ποπ. Και πετυχαίνουν διάνα για μια ακόμα φορά.

Επίτηδες δεν βιάστηκα να γράψω για το δίσκο και προτίμησα να «μείνω» μαζί του για ένα διάστημα και μακριά του γι΄άλλο τόσο, και να καταγράψω τις σκέψεις μου αφού επιστρέψω. Το θέμα είναι ότι από τις πρώτες κιόλας ακροάσεις το Skit I Allt έγινε σχεδόν εθιστικό, πολύ πιο εύκολα από τους προηγούμενους δίσκους της μπάντας, ακόμα κι από το Tio Bitar. Πήρε προσπάθεια για να σταματήσω να το ακούω και να βάλω στα ακουστικά μου άλλους δίσκους, αλλά τις τελευταίες μέρες που ξαναγύρισα το βρήκα εξίσου λαμπερό όπως και στην αρχή.

Ίσως να φταίει γι'αυτό η παραγωγή που θέλει τα πάντα ν'ακούγονται πεντακάθαρα αλλά όχι αποστειρωμένα (γκουχ!ακούςNigel;γκουχ!αχέμ), αντίθετα από τις επιταγές τις μόδας όπου φέτος φοριέται ξανά το φαζαριστό και το βρώμικο σε surf αποχρώσεις. Κάπως έτσι έρχεται στο προσκήνιο η καταπληκτική rhythm section του μπασίστα Mattias Gustavsson και του ντράμερ Johan Holmegard, με τους δυο τους να προσθέτουν μια έξτρα διάσταση ακόμα και στις πιο ήσυχες στιγμές. Ο Holmegard μαζί με τον guitar hero Reine Fiske συμμετέχουν στο side project/ supergroup των The Amazing που γνωρίσαμε πριν λίγο καιρό, και φαίνεται ότι τα ονειρικά '70s folk ηχοτοπία τους κατάφεραν να απλωθούν στα χωράφια των Dungen αυτή τη φορά, ενώ και η φωνή του Gustav ακούγεται πιο ώριμη και πιο μελωδική από ποτέ.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τούτη τη φορά οι υπόλοιποι τρεις πήραν προαγωγή: ως τώρα οι Dungen ήταν πάνω-κάτω ο Gustav Ejstes και η μπάντα που τον βοηθούσε να ηχογραφήσει κι έπαιρνε μαζί στις περιοδείες του. Σε αυτό το δίσκο οι Dungen γίνονται τετραμελής μπάντα με όλα όσα φέρνει μαζί του αυτό. Ασφαλώς και το πιο μεγάλο τους ατού ήταν πάντα οι συνθέσεις και οι μελωδίες που κατεβάζει το όμορφο, μακρυμάλλικο κεφάλι του Ejstes, και σε δαύτες ποτέ δεν έδειξε φειδώ. Τώρα όμως είχε και βοήθεια. Δεν είναι λοιπόν έκπληξη που το Skit I Allt είναι το πιο μελωδικό album των Dungen, με απρόβλεπτες μελωδικές ιδέες να ξεπροβάλλουν σε κάθε γωνιά.

Μια από αυτές είναι ένα ντουέτο! Ω ναι, και οι Dungen υπέκυψαν στον πειρασμό κι έφεραν την Anna Järvinen να προσθέσει τα γατίσια φωνητικά της στο πάρα πολύ πιασάρικο "Brallor", ένα από τα πιο άμεσα highlights του δίσκου. Ένα ακόμα είναι το πρώτο single "Marken Låg Stilla" που κλείνει το album με μια μεγαλοπρεπή μελωδία στο ρεφραίν, ενώ προσωπική λατρεία είναι το προτελευταίο "Nästa Sommar" που θυμίζει κάτι από τη νοσταλγική μελαγχολία των Gorky's. Το φωτεινό ορχηστρικό "Vara Snabb" ανοίγει το δίσκο με εντυπωσιακό τρόπο, το παιχνιδιάρικο "Skit Ι Αllt" χρησιμοποιεί πανέξυπνα '80s κιθάρες (ναι, γίνεται) επιδεικνύοντας μια από τις πιο περίπλοκα κολλητικές μελωδίες που έχουν γράψει οι Dungen, to "Barnen Undrar" μας πηγαίνει για λίγο στον ήχο του Tio Bitar στο οποίο θα ήταν μάλλον εύκολα το πιο προσιτό κομμάτι ενώ το ορχηστρικό "Blandband" καθοδηγείται από ένα διάφανο πιάνο που παίζει την πιο χαρούμενη μελωδία που έχουμε ακούσει ποτέ από τους Σουηδούς ενώ διάφοροι άλλοι ήχοι χορεύουν γύρω της σε ένα κομμάτι που θα έντυνε άνετα ένα αρκτικό ηλιοβασίλεμα.

Ο αδιαμφισβήτητος άρχοντας όμως του δίσκου βρίσκεται στην καρδιά του. Το "Högdalstoppen" είναι το μεγαλύτερο κομμάτι εδώ, στα σοκαριστικά 4 λεπτά και 43 δευτερόλεπτα - ας πούμε απλά ότι για τα δεδομένα παλιότερων δίσκων της μπάντας είναι μικρό - αλλά είναι αρκετά επικό ώστε να χαρακτηρίζεται άνετα αντάξιο ενός "Mon Amour" ή ενός "Du E För Fin För Mig" (για την ιστορία και τις συγκρίσεις, αυτά κρατούσαν από 8,5 λεπτά το καθένα). Ένα ριφ βαρύ σαν ατσάλι παίζεται αρχικά στο πιάνο και μετά στην κιθάρα του Reine Fiske η οποία στη συνέχεια το τεντώνει, το τρυπάει και το ξαίνει την ώρα που η rhythm section δίνει τα ρέστα της από κάτω και το πιάνο προσθέτει περισσότερο βάρος στα τεκταινόμενα υπογραμμίζοντας ιδανικά το ριφάκι όσο αυτό είναι ακόμα ζωντανό. Ένα ιντερλούδιο που μας ταξιδεύει στις μέρες των ατέλειωτων jams της μπάντας τελειώνει σύντομα με την κιθάρα και τη rhythm section να επιτίθενται ξανά, τσαντισμένες θαρρείς που τις διέκοψαν πάνω στο καλύτερο. Εντυπωσιακό, επιβλητικό και όσο χρειάζεται ογκώδες, το κομμάτι λειτουργεί όπως το τανκ που οδηγούσε ο Pierce Brosnan στο Goldeneye ανάμεσα στα Lada περιπολικάκια της ρώσικης αστυνομίας - απλά διαλύει τα πάντα στο πέρασμά του.

Και υπενθυμίζει ότι έχουμε να κάνουμε ακόμα με τους μάστορες του είδους τους, με μια μπάντα που είχε σχεδόν τελειοποιήσει αυτό που έκανε και πλέον έχει την άνεση να πειραματίζεται μ'αυτό και να του προσθέτει νέα στοιχεία την ώρα που άλλοι αποκτούν φήμη και πέραση στους κριτικούς πασχίζοντας να αντιγράψουν ό,τι τους άρεσε περισσότερο από τον ήχο αυτό. Τρανό παράδειγμα οι Tame Impala, που τον ξεπατίκωσαν εντελώς κερδίζοντας ένα σωρό επαίνους από ανθρώπους που πιθανότατα δεν έχουν ακούσει ποτέ ούτε μια νότα από δίσκο των Dungen. Ας είναι, όμως. Οι Σουηδοί έχουν περάσει πλέον στο επόμενο επίπεδο.

Dungen - "Högdalstoppen" από το Skit I Allt

Tweet