Περάσαμε μια δύσκολη περίοδο στην αρχή της χρονιάς. Τότε πάρα πολλά indie και όχι τόσο indie μέσα προσπαθούσαν να μας πείσουν, μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του, πως το Merriwheather Post Pavillion των Animal Collective είναι το καλύτερο άλμπουμ της δεκαετίας.Διαβάσαμε κωμικοτραγικά του στυλ «το καλύτερο άλμπουμ της χρονιάς», «μεγάλη έκπληξη αν βγει κάτι καλύτερο στους επόμενους έντεκα μήνες», ενώ το κορυφαίο ακούστηκε από κάποιον Έλληνα, όπως πάντα άλλωστε. Ονόματα λέμε και υπολήψεις θίγουμε, αλλά ο συγκεκριμένος είναι τυχερός, λόγω του σχετικά έντιμου πρότερου βίου του. Ο μουσικός κριτικός, λοιπόν, έγραψε, σε μια άτυχη στιγμή, σε ένα site με όχι και τόσο πρότερο έντιμο βίο: «Σύμφωνα πάντως με αυτά που διαβάζουμε, το 2009 μπορεί να λήξει εδώ και τώρα, μιας και πολλοί έχουν ήδη βρει το καλύτερο album του, ενώ οι bloggers επιδίδονται σε μακροσκελείς συζητήσεις για το αν το Merriweather Post Pavilion είναι καλύτερο από το OK Computer ή όχι. Τι να σας πω, μάλλον είναι καλύτερο. (Για το The Bends το συζητάμε πάντως).»
Πέρα από την παράνοια του να συγκρίνεις κάποια εντελώς άσχετα άλμπουμ μεταξύ τους, εδώ την εξτρά σάλτσα της συνήθειας των προβάτων να πηγαίνουν όλα μαζί μας τη δίνει η σύγκριση ενός δίσκου που τότε είχε κυκλοφορήσει μερικές εβδομάδες με δύο δίσκους που κυκλοφόρησαν 12 και 14 χρόνια πριν αντιστοίχως.
Τώρα, τέσσερεις μήνες μετά, κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει στα σοβαρά αν το Merriwhether Post Pavillion είναι το καλύτερο δισκάκι της χρονιάς. Τι να σας πω. Μάλλον δεν είναι. (Για του Ιανουαρίου το συζητάμε πάντως).
Για να σοβαρευτούμε πάντως, ας τελειώσει με το καλό η χρονιά και θα βγάλουμε το άχτι μας για βαθμολογίες, λίστες, ποιος την έχει μεγαλύτερη και τα λοιπά. Βλέπετε, αυτό είναι το τίμημα μιας εποχής που σε βομβαρδίζει με επιλογές. Αισθάνεσαι την ανάγκη να ξεσκαρτάρεις αρκετές από αυτές ώστε να βάλεις σε κουτί και να ελέγχεις όλο αυτό το ατελείωτο κύμα. Βεβαίως, εξ’ορισμού η διαδικασία του ξεσκαρταρίσματος σε οδηγεί σε αδικίες και σε παρανοήσεις. Έτσι, καταλήγεις να βασίζεσαι στις μόδες, έχοντας στην ουσία αντί για γούστο και προσωπικότητα μια μουτζούρα που χρωματίζεται αναλόγως τις προτιμήσεις ούτε καν του ζωγράφου, αλλά του μάνατζέρ του.
Όταν βγάλαμε τα καλύτερα της περσινής χρονιάς (το ίδιο ισχύει και για τις επόμενες φορές) το μοναδικό κριτήριο που είχαμε στο μυαλό μας ήταν απλά και μόνο ποια άλμπουμ του 2008 ακούσαμε περισσότερο. Δεν πιστέψαμε στο πολύ ασαφές κριτήριο του «καλύτερου», απλά απομονώσαμε όσο μπορούσαμε εξωτερικούς παράγοντες και επικεντρωθήκαμε σ’ αυτό που γούσταρε να ακούει το αυτάκι μας. Από αυτό που γούσταρε περισσότερο, μέχρι αυτό που γούσταρε λιγότερο μεν, αλλά αρκετά ώστε να μας δίνει αφορμές όταν το ακούμε να νιώθουμε καλά.
Εντάξει. Η μεγάλη παρένθεση τελείωσε.
Οι Animal Collective λοιπόν είναι μια μπάντα που προσπαθεί να κάνει πράγματα που δεν γίνονται από πολλούς αυτή τη στιγμή. Τονίζω το «προσπαθεί» και συνεχίζω. Οι επιρροές της είναι προφανείς αλλά έχει μάθει καλά το μάθημα της το οποίο επιβάλλει, σε μια μουσική φάση που όλα λίγο-πολύ ανακυκλώνονται, να παίζεις τον τυμβωρύχο και να ψάχνεις ποπ θησαυρούς σε περασμένες δεκαετίες συνδυάζοντας τα παράλληλα με beats που έχουν σαν πρόθεση την επανάληψη αγγίζοντας με τα ακροδάχτυλα το jamming. Οι κριτικοί τα λατρεύουν κάτι τέτοια όποτε συνέβη το εξής παράδοξο. Οι Animal Collective, ενώ βάδιζαν σε μονοπάτια που είναι σχετικά μοναχικά και περιθωριοποιημένα, εν γνώσει τους διάλεγαν τον πιο ασφαλή και σίγουρο τρόπο προκειμένου να μπουν στις καρδιές των κριτικών και των indie παιδιών. Με περιορισμένη θλίψη, βεβαίως, διαπιστώνω τώρα τελευταία πως τα αυθεντικά indie θύματα-παιδιά θεωρούν το Feels πολύ καλύτερο δίσκο (μάλλον επειδή εξαιτίας του Merriwheather Post Pavillion τόλμησε περισσότερος κόσμος να μάθει τους Animal Collective). Δεν είναι μακριά έτσι όπως πάμε και η μέρα που θα τους βγάλουν ξεπουλημένους.
Μακάρι να μπορούσα να πω «τέλος πάντων, αυτά μικρή σημασία έχουν μπροστά στην ίδια τη μουσική του δίσκου» αλλά πραγματικά αυτή τη φορά, μ’ αρέσει δε μ’ αρέσει ο δίσκος, με απώθησε τόσο πολύ αυτό το φεστιβάλ μαλακίας που τον συνόδευσε, που αδυνατούσα για κάποιο καιρό να το ακούω χωρίς να σκέφτομαι «αυτό πρέπει να μου αρέσει, επειδή αποκλείεται να αρέσει σε τόσο πολύ κόσμο με παρόμοια ακούσματα χωρίς λόγο» ή «αυτό δεν πρέπει να μου αρέσει γιατί ο περισσότερος κόσμος που το προωθεί είναι πουλημένοι ηλίθιοι».
Όταν τελικά κατάφερα (;) να ακούσω τον δίσκο άνευ των κουραστικών ντεσού που είχαν μαζευτεί σαν μύγες σε χεσμένη πάνα τον Ιούλιο, μπορώ να πω με ασφάλεια ότι μου άρεσε. Προφανώς, όμως, δεν είναι το καλύτερο της δεκαετίας και ήδη υπάρχουν πολύ πιο λατρεμένες φετινές προσπάθειες.
Το συνολικό αποτέλεσμα είναι άνισο με μερικές πολύ καλές στιγμές, και με άλλες πολύ αδιάφορες. Όταν γίνονται πομπώδεις, μακροσκελείς και επαναλαμβανόμενοι σε κουράζουν ("Brothersport", "Daily Routine", "In The Flowers", εσάς κοιτάω), αλλά όταν γίνονται συναισθηματικοί με μια υποψία χαριτωμένης αφέλειας (ή υποκρισίας θα πει ο νάνος με τα κόκκινα δόντια που κουρνιάζει στη γωνία) τους αισθάνεσαι κοντά σου. Αυτή τη φορά κοιτάω εσάς "My Girls", "Bluish" και "No More Running".
Όταν λοιπόν σε πείθουν για τις καλές τους προθέσεις και σε καλούν σε συναδελφικά α λα παιδιά-των-λουλουδιών ξυπόλυτα sing-alongs, σκέφτεσαι πως τρία-τέσσερα κομμάτια υπό ευνοϊκές προϋποθέσεις θα μπορούσαν να γίνουν πανέμορφα καλοκαιρινά χιτάκια. Πιο χαρακτηριστικές είναι οι αρμονίες των Beach Boys που κάνουν όλη τη δουλειά, καθώς και η εφευρετικότητά τους στο να κολλούν beats μεταξύ τους που τείνει να γίνει παροιμιώδης.
Συγκεκριμένα, όταν τραγουδά σαν παιδάκι εκκλησιαστικής χορωδίας ή σιγομουρμουρίζει αδύναμα ο Panda Bear, αμέσως ξεκινάς με διάθεση να του χαϊδέψεις το κεφάλι. Η απόλυτη αντίθεση με την άτεχνη, κακάσχημη, κοκορίσια γκαρίδα του Avey Tare που ξεκινάς με τη διάθεση να τον κλωτσήσεις στο ίδιο κεφάλι.
Επιτρέψτε μου πάντως να αφιερώσω μια παράγραφο στο τραγούδι που αγάπησα από την αρχή και συνεχίζω να θεωρώ ως το πιο ολοκληρωμένο του δίσκου. Αυτό είναι το "Lion In A Coma".
Είναι από τις λίγες φορές που τους βγαίνει κάτι τόσο φυσικά και χωρίς προσπάθεια. Τα tribal στοιχεία δεν είναι αυτά που σου τραβάνε την προσοχή από την αρχή, γιατί φοβάσαι ότι θα ακούσεις κάτι σαν παρωδία παρόμοιων τραγουδιών. Αυτό που σε μαγνητίζει και σε κάνει να το λατρεύεις είναι το δέσιμο των δύο φωνών από το ρεφρέν και έπειτα, καθώς και η στιχουργική ευστροφία που είναι ένα βελάκι ακριβώς στον στόχο και τον τρόπο σκέψης της σημερινής γενιάς. Τότε αρχίζουν να εμφανίζονται τα παιδιά που, κρατημένα χέρι χέρι, χορεύουν γύρω από τη φωτιά γιορτάζοντας την αφασία και την αδράνειά τους. Το μεγαλεπήβολο τελείωμα ανεβάζει τη φωτιά στα ύψη, κοντά στον συννεφιασμένο μαύρο ουρανό, και σε στέλνει ευτυχισμένο και καταϊδρωμένο για έναν ικανοποιημένο και πλήρη ύπνο που θα μπορούσε να είναι το "No More Running".
"I don't mean to seem like I care about material things like a social status/
I just want four walls and adobe slabs for my girls"
I just want four walls and adobe slabs for my girls"
Τέτοιες δηλώσεις είναι επικίνδυνες. Αλλά εκτιμώ αυτούς που τις τολμούν. Σε μερικά χρόνια ή θα τις υπενθυμίζει κάποιος στους Animal Collective ψέγοντάς τους επειδή άλλα έλεγαν και άλλα έκαναν ή θα τους θαυμάζουμε που παραμένουν τόσο ανεξάρτητοι και πιστοί στις αρχές τους.
Υπάρχει και μια τρίτη, πιο πιθανή κατάληξη βεβαίως. Να μην ενδιαφέρεται κανείς για το τι κάνουν και τι έλεγαν και, όσοι από εμάς θυμούνται, να λένε «κάποτε ήταν μια μπάντα που μετά από 9 άλμπουμ έγινε της μόδας για τρείς μήνες, αλλά μετά εξαφανίστηκαν γιατί όλοι ασχολούνταν με το Veckatimest των Grizzly Bear, που με τη σειρά του και αυτό εξαφανίστηκε γιατί έβγαλαν έναν πολύ καλό δίσκο οι Phoenix, που και αυτοί στη συνέχεια χάθηκαν, γιατί σαγήνευσε κοινό και κριτικούς η στροφή του Alex Turner στο εναλλακτικό πανκ με τη συνοδεία κλαρίνου και μπλα μπλα μπλα…»
