Η απάντηση είναι ένα εμφατικό όχι σε όλες αυτές τις απορίες. Τίποτα από αυτά δε συμβαίνει. Απλώς περιμέναμε υπομονετικά να μπει ο Μάιος. Ο μήνας που πριν 15 χρόνια η uptight ξεκίνησε την πολυκύμαντη σχέση της με τους Radiohead μέσω του The Bends, είναι μια καλή ευκαιρία να κάνουμε επιτέλους αυτά τα μικρά αφιερωματάκια στην μπάντα απο την Οξφόρδη που τόσο μας εχει σημαδέψει και που τόσο καιρό συζητάμε. Εκτός απο αυτό είναι και ο μήνας που επιτέλους κατέφθασε το περίφημο newspaper album.
Μη φανταστείτε τίποτα βαρυσήμαντα μακρυνάρια ή τίποτα αναλύσεις που έχουν γίνει ξανά και ξανά. Απλά θα πιάσουμε κάποιους τομείς της καριέρας τους και θα διαλέξουμε τα αγαπημένα μας απ'αυτούς βάζοντας τη μουσική (στην προκειμένη περίπτωση το youtube) να μιλήσει. Ευκαίρία επίσης να βγάλουμε και τα απωθημένα μας ενάντια σε όλες αυτές τις κλισέ επιλογές των top-20 καλύτερών τους τραγουδιών που βρίθουν εγκληματικών παραλήψεων.
Το πρώτο μέρος θα το προσεγγίσουμε επιδερμικά. Μια αναφορά στις πιο σημαντικές συνεργασίες και τις σόλο προσπάθειες των μελών των Radiohead σε όλα αυτά τα 20 και κάτι χρόνια που δουλεύουν μαζί και τους έχουμε μάθει ως μια ενιαία μονάδα. Αυτή η μονάδα «έσπασε» και επισήμως όταν ο προδότης ο Thom Yorke έβγαλε τον solo δίσκο του το 2006 με τίτλο The Eraser. Σαν σήμερα θυμάμαι μάλιστα τις μετα βδελυγμίας αποστάσεις που πήρε από τη λέξη solo. Ευτυχώς δεν υπήρξε σοβαρό αντίκτυπο στη μπάντα ενώ και ο Thom έβγαλε από τον οργανισμό του την ανάγκη να δει πόσο μετράει και μόνος του. Λογικό και απολύτως ανθρώπινο μετά απο 15 χρόνια πορείας με το ίδιο όχημα. Νωρίτερα ο Jonny Greenwood ήταν ο πρώτος που επισήμως αποτόλμησε τη solo κυκλοφορία. Βέβαια άλλη η βαρύτητα του πρώτου solo δίσκου ενός κιθαρίστα και άλλη του τραγουδιστή και στιχουργού της μπάντας.
Ας τα πάρουμε λοιπόν με σειρά σημασίας και ας μας συγχωρέσουν οι πιο ποταπές μορφές ζωής μιας μπάντας όπως ο drummer, o μπασίστας και ο δεύτερος κιθαρίστας.
Ο καραφλός drummer-ταμίας τραπέζης (κατά το Μπούρειο ανάγνωσμα) Phil Selway το 2010 μας σόκαρε με την κυκλοφορία του προσωπικού του δίσκου με τίτλο Familial. Μας σόκαρε γιατί αποδείχθηκε ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν εξασκούνταν μόνο στο να εφευρίσκει αλγεβρικά μπιτάκια αλλά και να τραγουδάει τρυφερά πάνω από την ακουστική του κιθάρα. Στο Familial συμμετείχε ακόμα η φίλη του Lisa Germano και ταίριαζε απόλυτα με τον μειλίχιο χαρακτήρα του Selway. Από τον δίσκο ξεχώρισε το γλυκό "By Some Miracle". Εντάξει δεν είναι ο νέος Nick Drake αλλά ήταν μια ευχάριστη έκπληξη.Από εκεί και πέρα έχει συμμετάσχει στο φιλανθρωπικό project του Neil Finn 7 Words Collide μαζί με τον Ed O' Brien, τον Jeff Tweedy, την KT Tunstall, τον Johnny Marr, τον Glen Richards των Augie March και άλλους. Ο εξαιρετικός δεύτερος δίσκος των 7 Worlds κυκλοφόρησε πριν δύο χρόνια και εκεί ακούσαμε για πρώτη φορά τον Phil να αναλαμβάνει lead vocals στο "Ties That Bind Us" και το "Witching Hour". Και τα δύο κομμάτια συμπεριελήφθησαν στο Familial.
Πρώτη φορά εκτός Radiohead τον είδαμε στη φανταστική μπάντα Weird Sisters που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του Harry Potter. Στη «μπάντα» συμμετείχε ακόμα ο Jonny Greenwood ως Glamο-Gothάς και ο Jarvis Cocker στον ρόλο του τραγουδιστή των Twisted Sister. Ιδού τα ξεκαρδιστικά αποτελέσματα.
Ο αγαπημένος Colin Greenwood, ο μπασίστας για χάρη του οποίου δημιουργήθηκε το παρακάτω blog, είναι αυτό που θα λέγαμε Radioheadόγατος. Δεν το κουνάει ρούπι από τη ζεστή αγκαλιά της μπάντας και μόνο τον τελευταίο καιρό που όλοι σιγά σιγά ξεπροβάλλουν απο τη σκιά του Yorke και του Greenwood Jr ασχολείται με κάτι άλλο πέρα απο την φωτογραφία, τα παιδιά του, τη συγγραφέα γυναίκα του, τη μαγειρική και γενικότερα την καλή ζωή. Μαζί με μέλη των Clap Your Hands Say Yeah! έφτιαξε και έπαιξε το soundtrack του ανεξάρτητου ντοκιμαντέρ Woodpecker. Γιατί να φτιάχνει μόνο ο αδερφός του soundtracks δηλαδή;Και αφού πήρε φόρα γιατί να σταματήσει; Τώρα μάλιστα που έκλεψε την παράσταση με τις φοβερές μπασογραμμές του στο King Of Limbs. Μαζί με τον Nigel Godrich και τους Hot Rats (μέλη των Supergrass) θα παίξει τα καλύτερα των Velvet Underground σε μια -είμαστε σίγουροι- αξέχαστη σειρά συναυλιών στο Παρίσι τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου. Ψοφάμε να ακούσουμε το "Sister Ray" από τα χεράκια του.
O Ed O'Brien εδώ και πολλά χρόνια βέβαια έχει προηγηθεί στη δημιουργία soundtrack από την οικογένεια Greenwood. Το 1999 συμμετείχε στο «σκοράρισμα» της mini σειράς του BBC Eureka Street με πολύ ατμοσφαιρκά αποτελέσματα.Το 2003 έπαιξε την φτιαγμένη για έρημα ηχοτοπία Rickenbacker του σε τρία κομμάτια του Enemy of the Enemy των Asian Dub Foundation. Αυτή τη φορά έπαιξε όσο πιο οργισμένα μπορούσε για να ταιριάξει με την επιθετικότητα των ADF.
Κάποιες άλλες φορές βέβαια μας έχει απογοητεύσει το γούστο του (για κάποιον λόγο λατρεύει τους Kings Of Leon) αλλά γενικά ο O'Brien είναι ο πιο smooth και ομιλητικός της παρέας και πάμε και στοίχημα πως θα είναι ο πρώτος που θα γράψει τη βιογραφία των Radiohead όταν διαλυθούν. Προς το παρόν είναι από τους συνιδρυτές της FAC, μιας σύμπραξης καλλιτεχνών με σκοπό την οικονομική προστασία των καλλιτεχνών.
Και τώρα πάμε στα σκληρά. Η καρδιά και το μυαλό της μπάντας δεν έκαναν απλώς κάποιες μουσικές αλλά απέδειξαν την τελειομανία τους φθάνοντας πολλές φορές ακόμα και τις καλύτερες στιγμές των Radiohead. Ο Jonny Greenwood, ο μικρός ήρωας-θεούλης (και με το καλύτερο γούστο στα videogames όπως αποδεικνύει η αγάπη του στο Red Dead Redemption μεταξύ άλλων), ο αγέραστος Dorian Gray έχει σταματήσει εδώ και κάποια χρόνια να αρκείται στον τίτλο ενός εκ των καλύτερων κιθαριστών των τελευταίων 50 χρόνων και έχει γίνει ένας πολύ αξιοσέβαστος συνθέτης soundtrack. Το 2007 μάλιστα τον έκλεψαν για τα καλά όταν δεν του επέτρεψαν να διεκδικήσει το Oscar για το soundtrack του There Will Be Blood.Ας τα πάρουμε όμως κι εδώ από την αρχή. Το 1997 ο Michael Stipe μάζεψε τον Thom Yorke, τον Bernand Butler, τον David Gray, τον Andy Mackay και τον Jonny Greenwood σχηματίζοντας τους Venus In Furs. Η σύμπραξη των δύο ημίθεων της κιθάρας Butler και Greenwood ήταν όσο επική αναμενόταν και τα πέντε κομμάτια-διασκευές στους Cockney Rebel και Roxy Music ήταν όσο αλητο-glam έπρεπε. Θα τα πούμε και μετά γι'αυτή τη συνεργασία γιατί ο Yorke ήταν καταλυτικός.
Το 2003 ο Jonny βαρέθηκε να βιάζει κιθάρες και κυκλοφόρησε το πρώτο του soundtrack. Ένα πειραματικό, ενδοσκοπικό, με στοιχεία jazz συνοδευτικό μιας ταινίας με τίτλο Bodysong που παρουσιάζει το ταξίδι του σώματος από τη γέννηση στον θάνατο. Στο μπάσο ο αδερφός του Colin για να μην ξεχνιόμαστε.
Έναν χρόνο αργότερα το BBC τον προσέλαβε και του ανέθεσε τη δημουργία συμφωνιών βασισμένων στο Ondes Martenot. Το όργανο που ο Jonny έβγαλε απο την αφάνεια στο Kid A. Σοφή κίνηση όπως αποδείχθηκε καθώς τα "Popcorn Superhet Receiver", "Piano For Children" και "Smear" χάρισαν στον Greenwood το βραβείο των ακροατών του Radio 3. Επηρεασμένος απο τον ήρωά του Πολωνό συνθέτη Penderecki και τις δυσοίωνες συνθέσεις του κέρδισε μια μόνιμη δουλειά ως συνθέτης για λογαριασμό του BBC αλλά και την εκτίμηση των απαιτητικών ακροατών της κλασσικής μουσικής.
To 2005 σε ένα από τα κονσέρτα με την ορχήστρα Nazareth στο φεστιβάλ του Ether πήρε μαζί του και τον Thom Yorke και μας χάρισαν σίγουρα την συγκλονιστικότερη εκδοχή του "Arpeggi" και μια από τις καλύτερες μουσικές στιγμές και των δύο.
Το 2007 απέδειξε για μια ακόμα φορά το ευρύ φάσμα του γούστου του και επιμελήθηκε την κυκλοφορία συλλογής reggae σε συνεργασία με την Trojan Records. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το magnum opus της soundtrackικής του καριέρας. Μέχρι το επόμενο δηλαδή. Η μουσική του στην ίσως καλύτερη ταινία της περασμένης δεκαετίας ήταν αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία της αλλά και την υπογείως σφοδρή ατμόσφαιρά της. Βλοσυρή, απολύτως ταιριαστή με τον Daniel Plainview αλλά ελπιδοφόρα σαν την εύφορη σε μαύρο χρυσό γη.
To 2010 μετά την έντονη προώθηση του In Rainbows ξεκινά να γράφει κομμάτια για την κινηματογραφική εκδοχή του best seller του Haruki Murakami Norwegian Wood (μετά από ασφυκτική πίεση του σκηνοθέτη Tran Ahn Hung) ολοκληρώνοντας παράλληλα άλλη μια σύνθεση για το BBC με τίτλο Doghouse.
Το Norwegian Wood ελπίζουμε να το δούμε κάποια στιγμή στη χώρα μας αλλά το soundtrack έχει «ταξιδέψει» εδώ και πολύ καιρό σε όλον τον κόσμο. Για πρώτη φορά μάλιστα ο Jonny υπέκυψε στην χρόνια αγάπη του για τους Can προσθέτωντας τρία δικά τους κομμάτια. Παρ'όλ'αυτά είναι δύσκολο να το κρίνουμε χωρίς να έχουμε όλο το οπτικοακουστικό υλικό οπότε θα συγκρατήσουμε το έτσι και αλλίως πανέμορφο "Read Stuff That Is Not Baptized At".
Και σα να μην έφταναν όλα αυτά έχει ήδη έτοιμο το score της νέας ταινίας με πρωταγωνίστρια την Tilda Swinton We Need To Talk About Kevin που πήρε κάποιες πολύ θετικές κριτικές στο φεστιβάλ των Καννών.
Έτσι κατά κάποιον τρόπο ό,τι και να συμβεί με τους Radiohead ο Jonny ξέρουμε με τι θα ασχοληθεί στο μέλλον. Κάτι που δεν μπορούμε να πούμε για τον frontman της μπάντας.
Αυτός ξεκίνησε σεμνά-σεμνά να βλέπει άλλους ανθρώπους, κάπου το 1993. Όταν η μπάντα έκανε tour μαζί με τους Belly στην Αμερική, αχνοτραγούδησε στη Βοστώνη μαζί με την Tanya Donelly το "Untogether".Το 1997 και μετά το αποτέλεσμα των καταχρήσεων που τον καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι για κάποιο διάστημα ο Mark Linkous (κατά διαβολική σύμπτωση συνέβη στο tour που έκανε μαζί με τους Radiohead) ηχογράφησε μια λιτή και συγκινητική διασκευή του "Wish You Were Here" στην οποία συμμετείχε ο Thom Yorke μέσω τηλεφώνου επιτείνοντας έτσι την μελαγχολική ατμόσφαιρα.
Το 1998 τραγούδησε όπως είπαμε και νωρίτερα στην μπάντα Venus In Furs που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του Velvet Goldmine. Εκεί μας φανέρωσε μια πιο ερωτική και μπάσα φωνή δίνοντας πραγματικά ρέστα στις ερμηνείες του.
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς οι Radiohead συμμετείχαν σε μια εκ των συναυλιών για την απελευθέρωση του Θιβέτ. Μαζί με τη μπάντα που έκαναν παλαιότερα tour, τους R.E.M., μοιράστηκαν κάποιες αξιομνημόνευτες στιγμές στην ίδια σκηνή. Εδώ ο Thom Yorke σε ρόλο Patti Smith τραγουδά το "E-Bow The Letter".
Και εδώ ο Stipe ανταποδίδει στο "Lucky".
Επίσης το 1998 ηχογραφεί μαζί με τους Drugstore το υπέροχο "El President" το οποίο μάλιστα έχει και το δίκο του videoclip.
Το πολυάσχολο 1998 κλείνει με ένα από τα καλύτερα vocals του Thom Yorke σε μια από τις συγκλονιστικότερες μουσικές συνεργασίες της ιστορίας που περιγράφεται από ένα απο τα καλύτερα videoclips της ιστορίας και διαθέτει sample από τα drums ενός εκ των καλύτερων τραγουδιών evah (του "New Grass" των Talk Talk). Και πιθανότατα είμαι μετροπαθής στην περιγραφή μου για το "Rabbit In Your Headlights" των Unkle απο το επικό Psyence Fiction.
Στο γύρισμα του αιώνα (πςςς) άλλη μια συνεργασία του Yorke έκανε τα σάλια μας να τρέχουν και μόνο στην ιδέα. Το αποτέλεσμα ήταν όσο υπέροχο περιμέναμε απο δύο ονόματα του βεληνεκούς του δικού του και της Bjork.
Θα μπορούσα να επανάλαβω αυτολεξεί την προηγούμενη παράγραφο για τη συνεργασία του με την PJ Harvey. Συνεργασία για την οποία έχουμε πει πολλά. Από τα τρία εξαιρετικά κομμάτια του Stories From the City, Stories From the Sea που τραγούδησαν μαζί ας απολαύσουμε άλλη μια φορά το πιο χαρακτηριστικό.
Το 2002 ήταν η σειρά του Beck να φέρει στην σκηνή τον Yorke. Έτσι ξαφνικά τραγούδησαν μαζί το "I'm Set Free" των Velvet Underground και αλήθεια είναι πως ο Beck στάθηκε επάξια δίπλα στο φιλαράκι του.
Τα χρόνια πέρασαν και μετά το κομβικό Hail To The Thief που συνέπεσε με το τέλος της συνεργασίας των Radiohead με την EMI τα γούστα του Yorke άρχισαν να εξελίσσονται και να απομακρύνονται απο την παραδοσιακή οργανική μουσική. Σε καινούργια πλαίσια πλέον ήταν θέμα χρόνου να δοκιμάσει την τύχη του εκτός Radiohead. Μπορεί να φοβήθηκε τη λέξη solo όταν πια μαθεύτηκε η ύπαρξη του Eraser αλλά τελικά με τα χρόνια την αγκάλιασε διατηρώντας βεβαίως και την παλιά αγαπημένη κορώνα στο κεφάλι του. Το The Eraser του 2006 είχε όσο καλές κριτικές αναμενόταν για τον πρώτο solo δίσκο του τραγουδιστή της πιο επιδραστικής μπάντας των τελευταίων 20 χρόνων. Μαζί με αυτές ήταν και κάποιες αναμενόμενες μέτριες αφού αυτή τη φορά δεν υπήρχε το όχημα των Radiohead από πίσω να τον καλύψει.
Πολύ διαφορετικό απ'ό,τι είχαν κάνει οι Radiohead στα στούντιο άλμπουμ τους με μια μίξη υπόγειων beat αλλά και μελωδίας από την οποία ήταν αδύνατον να αποδράσει ο ακροατής αλλά και ο ίδιος. Η φλέβα βλέπετε συνέχιζε να μεταφέρει ατόφιο χρυσό pop μελωδιών. Η παραγωγή του Nigel Godrich και το σχέδιο του Stanley Donwood προσέδωσαν με τον καιρό στον δίσκο το στάτους ενός ιδανικού συντρόφου της δισκογραφίας των Radiohead σηματοδοτώντας τη νέα πιο χαλαρή και πιο απελευθερωμένη φάση στην οποία θα εισέρχονταν.
To single του δίσκου ήταν το δραματικό "Harrowdown Hill" που μίλησε έξω απο τα δόντια για την περίπτωση του David Kelly που οδηγήθηκε στην αυτοκτονία (;) όταν έπρεπε να πείσει τον υπόλοιπο κόσμο (ως επιθεωρητής όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ) ότι το καθεστώς του Σαντάμ διέθετε τέτοια όπλα. Ο Yorke πάντως το έχει περιγράψει ως το πιο «οργισμένο» τραγούδι που έγραψε ποτέ.
Το Eraser όπως είπαμε ήταν μόνο η αρχή. Μέσα σε αυτά τα πέντε χρόνια έπαιξε κάποιες επικές σόλο συναυλίες είτε στο Latitude είτε στο Cambridge (ειδικότερα αυτή αν σας αρέσει έστω και λίγο η φωνή του Thom, που λογικά θα σας αρέσει αφού φτάσατε μέχρι εδώ κάτω, επιβάλλεται να την ακούσετε ολόκληρη μιας και βρίσκεται σε εξωπραγματική φόρμα), και αργότερα ηχογράφησε μια σπαρακτική διασκευή στο "All For The Best" των Midnight Legion προκειμένου να βοηθήσει τον Mark Mulcahy να επιβιώσει μετά το θάνατο της γυναίκας του. Στο κομμάτι συμμετέχει και ο αδερφός του Andy Yorke παρεμπιμπτόντως. Ακόμα έγραψε ένα τσίλικο κομμάτι για το soundtrack της εφηβικής σάχλας Twilight που της έπεφτε πολύ, μα πάρα πολύ, έφτιαξε ακόμα και δεύτερη δική του μπάντα μαζί με τον Flea και τους percussionists Mauro Refosco και Joey Waronker ονομάζοντάς την Atoms For Peace, παίζοντας μαζί τους αρκετές συναυλίες και τεστάροντας νέο υλικό των Radiohead αλλά και επανεκτελώντας κομμάτια του Eraser δίνοντάς τους μια φρενήρη διάσταση.
Να μην ξεχάσουμε και άλλο ένα single που έβγαλε υπο την επωνυμία Thom Yorke. Το "Feeling Pulled Apart By Horses" συνοδεύτηκε από το "Hollow Earth" και τα δύο έγιναν κατευθείαν κολώνες των γεμάτων ανδρεναλίνη live των Atoms For Peace.
Α, και αν μετά απ'όλα αυτά νομίζετε ότι είχε πατήσει παύση στις συνεργασίες κάνετε λάθος. Το 2007 το ονειρικό "White Flash" με τους Modeselektor, το 2010 το διαστημικό "....And The World Laughs With You" από το πλατινένιο (όχι σε πωλήσεις αλλά σε ποιότητα) Cosmogramma του νέου του προστατευόμενου Flying Lotus, και φυσικά φέτος τα φρέσκα κουλούρια "Ego" και "Mirror" μαζί με τον Burial και τον Four Tet. Για τα δύο τελευταία κομμάτια δεν έχουμε πει πολλά πράγματα αν και θα έπρεπε γιατί βρίσκουν τον Yorke σε ακόμα πιο βαθιά νερά ηλεκτρονικών αναζητήσεων παίρνοντάς τον θα μπορούσαμε να πούμε στο επόμενο επίπεδο. Τα DJ sessions που έχει κάνει τον τελευταίο καιρό δεν είναι καθόλου τυχαία. Όσο για τα κομμάτια; Το "Ego" είναι ένας ερωτικός χορός που σε μια καλύτερη πραγματικότητα θα δοκίμαζε τις αντοχές των ηχείων των club και θα συνόδευε πολλούς όμορφους πισινούς να κουνιούνται ενώ μας δίνει την ευκαιρία να ακούσουμε τον Thom «να το παίζει ιστορία κι έτσι με κάποιο γκομενάκι που μπάνισε». Στο "Mirror" το ταξίδι είναι πολύ πιο προσωπικό με το σήμα κατατεθέν beatάκι μουτζούρα του Four Tet να παλεύει μέχρι τέλους με το βαρύ dubstep του Burial και τα «αφηρημένα» αλλά κατευθείαν στον στόχο φωνητικά του Yorke για την τελική επικράτηση. Επίσης last but not least θα πρέπει να αναφέρουμε και την live πολύ ιδιαίτερη εκτέλεση του "15 Step" στα Grammys του 2009 στην οποία παρίσταντο ο Thom και ο Jonny και είχαν την βοήθεια των πνευστών και των κρουστών της μπάντας παρελάσεων του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια.
Κοιτώντας τα όλα αυτά ξανά δεν μπορεί κάποιος να μην εντυπωσιαστεί με το πως ο Yorke έφτασε απο το ντουέτο με την Tanya Donelly στο να κάνει παρέα και να εμπνέει τους οραματιστές της ηλεκτρονικής σκηνής. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι έχει την περιπέτεια στο αίμα του. Αυτό που ξέρουμε πάντως είναι πως ήδη μας έχει εμφανίσει τρεις-τέσσερις εαυτούς και ακόμα δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε για encore όπως έλεγε και ο Jarvis. Ούτε απ'αυτόν αλλά κατ'επέκταση ούτε και από τους Radiohead.
Τέλος πρώτου μέρους.
